Początki Zakładu Geografii i Turystyki wiążą się ściśle z początkami Instytutu Geograficznego. Jednym z pięciu profesorów w początkach Instytutu był prof. geografii regionalnej J. Czyżewski, który został kierownikiem katedry po zatwierdzeniu przez ministerstwo organizacji Instytutu w roku 1945/46 i powołaniu m.in. Katedry Geografii Regionalnej. Funkcję tę pełnił do 1960 roku. W okresie kierowania katedrą przez prof. J. Czyżewskiego zatrudnieni zostali m.in. W. Walczak, H. Leonhard-Migaczowa, L. Pernarowski, L. Baraniecki. Problematyka naukowa w początkowym okresie istnienia Katedry obejmowała badania dotyczące krajobrazów Dolnego Śląska. J. Czyżewski wykazał dużą aktywność publikacyjną dotyczącą specjalizacji w zakresie geografii regionalnej na Uniwersytetach. Pracownicy katedry, m.in. W. Walczak, L. Baraniecki, L. Pernarowski, zajmowali się opracowywaniem map tematycznych. Zaznaczyła się również specjalizacja w odniesieniu do obszarów (W. Walczak - Ziemia Kłodzka) lub tematyki badań (L. Pernarowski - zagadnienia związane z wydmami, H. Migaczowa - problemy ludnościowo-gospodarcze). W działalności dydaktycznej w miarę pojawiania się kolejnych roczników studentów wprowadzane były kolejne wykłady z zakresu geografii regionalnej (Polska - krainy geograficzne, Geografia Regionalna Świata - Azja, Ameryki, Afryka). Pojawiali się też kolejni magistranci - do 1960 roku w Katedrze obroniono 17 prac magisterskich. W zakresie tematów prac magisterskich - dominowały związane z analizą gleb i roślinności wybranych jednostek regionalnych oraz z charakterystyką hydrograficzno-klimatyczną. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych, głównie z inicjatywy W. Walczaka, zaczęła rozwijać się działalność filmowa. Powstało szereg filmów naukowych na potrzeby geografii uniwersyteckiej, jak również w celu popularyzowania walorów Dolnego Śląska.
Rok 1960 był rokiem ważnym w historii Katedry, rokiem wielu zmian. Na emeryturę odchodzi J. Czyżewski, a na jego miejsce kierownikiem Katedry mianowany zostaje W. Walczak. W tymże roku miało miejsce kilka inicjatyw służących poszerzeniu profilu Katedry. Utworzono Pracownię Aerometod, przemianowaną później na Pracownię Fotointerpretacji, oraz Pracownię Fotograficzną. Zreorganizowano również, już wczesniej istniejącą, Pracownię Filmu Naukowego. Do 1976 roku powstało w pracowni 26 filmów na taśmie 16 mm. Tematyka prac badawczych w latach sześćdziesiątych dotyczyła głównie Sudetów Kłodzkich, Wzgórz Niemczańskich, procesów wydmotwórczych na Dolnym Śląsku, problemów ludnościowych, głównie województwa wrocławskiego, zastosowania zdjęć lotniczych w różnych dziedzinach geografii. Rok 1964 był rokiem habilitacji H. Leonhard-Migaczowej, 1967 rok - habilitacji L. Baranieckiego i E. Tomaszewskiego. Tematyka prac magisterskich dotyczyła zagadnień ciągle jeszcze typowych dla wcześniejszego okresu, jak: geografia fizyczna wybranych fragmentów dorzeczy rzek Dolnego Śląska, ale głównie były to monografie powiatów lub regionów fizyczno-geograficznych. Pojawiły się też prace wykorzystujące metodę fotointerpretacji. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych zaczęły się również wyjazdy pracowników Katedry, a od 1969 roku Zakładu Geografii Regionalnej na stypendia zagraniczne, co zaowocowało szeregiem monografii państw. Kolejna dekada w historii Zakładu, poza wspomnianymi monografiami, zaznaczyła się dużym udziałem tematyki fotointerpretacyjnej m.in. dzięki temu, że poza publikacjami z tego zakresu przeprowadzono kilka przewodów doktorskich związanych z tą tematyką.
W 1978 roku w Zakładzie zatrudniony zostaje J. Wyrzykowski - po doktoracie w zakresie geografii turyzmu. Problematyka badawcza w zakresie turystyki pojawiała się w zakładzie już wcześniej, ale intensywny rozwój nastąpił z inspiracji J. Wyrzykowskiego. Konsekwencją rozwoju tego kierunku badań było m.in. przekształcenie Zakładu Geografii Regionalnej w Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki. Od 1972 roku pod opieką merytoryczną Zakładu działa Podyplomowe Studium Geografii Turystycznej, pierwsze w Polsce o takim profilu. Pierwszym kierownikiem Studium był L. Baraniecki, od 1978 roku Studium kieruje J. Wyrzykowski.
Pierwsza połowa lat osiemdziesiątych jest dla ZGRiT tragiczna. W 1981 roku umiera L. Pernarowski, w 1984 roku - W. Walczak, w tymże roku choroba uniemożliwia dalszą pracę E. Tomaszewskiemu. Po prof. W. Walczaku kierownictwo zakładu na 6 lat obejmuje H. Leonhard-Migaczowa, a po jej odejściu na emeryturę od 1990 roku funkcję kierownika ZGRiT pełni J. Wyrzykowski. W tym okresie poza rozwojem badań z zakresu turystyki, przejawiających się licznymi publikacjami i organizowanymi przez zakład konferencjami międzynarodowymi, zaznacza się również spore zainteresowanie pracowników zakładu tematyką z zakresu geografii krajobrazu. Nowe pola zainteresowań rozwijane w zakładzie, a wynikające z zatrudnienia nowych pracowników, to geografia kultur, geografia polityczna czy geografia religii.